ΣτΕ αυθαίρετα και προηγούμενη ακρόαση ιδιοκτήτη
ΣΤΕ ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ
Ερμηνεύοντας σειρά νομοθετημάτων των δύο τελευταίων δεκαετιών το ΣτΕ ανέτρεψε την επιεικέστερη μέχρι τώρα νομολογία που δεχόταν ότι σε περίπτωση που διαπιστωθεί έλλειψη οικοδομικής άδειας (ή αναθεώρησής της ή ανάκλησής της) δεν γίνεται αμέσως έκθεση αυτοψίας για κήρυξη του κτίσματος ως αυθαιρέτου και κατεδαφιστέου, αλλά καλείται ο ενδιαφερόμενος, που μπορεί να ζητήσει την έκδοση άδειας (ή την αναθεώρησή της), να υποβάλει ένσταση κ.λπ., καθυστερώντας έτσι την επιβολή προστίμου, αλλά και τη διαδικασία κατεδάφισης, εφόσον διαπιστωθεί ότι δεν μπορεί να εκδοθεί άδεια.
Nομολογία
Η μεταστροφή και αυστηροποίηση της νομολογίας αφορά όλες τις περιπτώσεις αυθαιρέτων κατασκευών (επισκευών, αλλαγής χρήσεων) που χαρακτηρίζονται έτσι επειδή δεν έχει εκδοθεί η απαιτούμενη οικοδομική άδεια (ή η αναθεώρησή της) και δεν αφορά τα κτίσματα που είναι αυθαίρετα και, ούτως ή άλλως, κατεδαφιστέα γιατί ανεγέρθηκαν σε απαγορευμένες ζώνες (δάση, αιγιαλούς, αρχαιολογικούς χώρους κ.λπ.) ή έχουν πολεοδομικές παραβάσεις (υπέρβαση συντελεστή δόμησης, αρτιότητας κ.λπ.).
Σύμφωνα με τη νέα αυστηρότερη νομολογία, οποιαδήποτε κατασκευή έχει εκτελεσθεί χωρίς οικοδομική άδεια (ή με βάση άδεια που ανακλήθηκε) είναι αυθαίρετη και αρκεί η διαπίστωση της έλλειψης της άδειας για να εκδώσει η Πολεοδομία τη σχετική έκθεση αυτοψίας. Λόγω της σπουδαιότητας του ζητήματος, καθώς αφορά πολλές χιλιάδες περιπτώσεων, αλλά και λόγω της ανατροπής της νομολογίας, η υπόθεση παραπέμφθηκε στη μείζονα σύνθεση.
Εισήγηση
Η 5μελής σύνθεση του Ε' Τμήματος υπό τον αντιπρόεδρο Κ. Μενουδάκο, υιοθετώντας εισήγηση του Συμβούλου της Επικρατείας Ν. Ρόζου δέχθηκε ότι στην περίπτωση αυθαιρέτου (που δεν έχει άδεια, αλλά δεν έχει και πολεοδομικές παραβάσεις) δεν χρειάζεται να ειδοποιείται ο ενδιαφερόμενος να μεριμνήσει για την έκδοση άδειας ως προϋπόθεση για να εκδοθεί έκθεση αυτοψίας από την Πολεοδομία.
Ωστόσο, δίνεται κάποια διέξοδος για τον ιδιοκτήτη, αφού δεν αποκλείεται να υποβάλει με πρωτοβουλία του αίτηση για έκδοση (ή αναθεώρηση) της οικοδομικής άδειας προκειμένου να νομιμοποιήσει την κατασκευή, τόσο πριν όσο και μετά από την έκδοση της έκθεσης αυτοψίας, μέσα στο 10ήμερο που προβλέπεται ως προθεσμία για υποβολή ένστασης (κατά της έκθεσης αυτοψίας). Στην περίπτωση αυτή «παγώνει» η κατεδάφιση, κατά το διάστημα που απαιτείται για την έκδοση ή αναθεώρηση της άδειας και η έκθεση αυτοψίας δεν εκτελείται ως προς το μέρος αυτό, εάν η Πολεοδομία δεχθεί να εκδώσει την άδεια (ή να την αναθεωρήσει).
Εξαίρεση
Κατ' εξαίρεση, απαιτείται έγγραφη ειδοποίηση του ιδιοκτήτη (ως προϋπόθεση για την έκθεση αυτοψίας) μόνο για κατασκευή, για τη νομιμοποίηση των οποίων χρειάζεται αναθεώρηση άδειας και εφόσον έχει τηρηθεί το προβλεπόμενο περίγραμμα, ο συντελεστής δόμησης, ο όγκος.
Ειδικά για την αλλαγή χρήσης χωρίς άδεια (όπως π.χ. με τα υπόγεια που χρησιμοποιούνται ως κύριοι, αντί για βοηθητικοί, χώροι) πάντοτε προβλέπεται η έκθεση για τη διαπίστωση του αυθαίρετου χαρακτήρα και την επιβολή προστίμου, και εφόσον υπάρχουν και δομικές κατασκευές, κρίνονται κατεδαφιστέες.